Kişinin yasevimliığı toplum ortamında değeri olan , yetenek, şekil ve vesair davranış biçimlerini geliştirdiği proseslerin tüyöneten.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara nazaran insanların davranışlarında belirli gelişmeler esenlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; kişinin davranışlarındaki evetşantısı suretiyle kasıtlı olarak ve isteyerek bileğalışverişme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kabilinden eğitimin bir çok teşhismı kuruluşlabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen teşhism:
“Ferdin davranışında, kendi evetşantısı suretiyle ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin amaçlarına amelî ) bileğalışverişme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma nazaran;
· Yetişek bir prosestir.
· Yetişek sürecinde, kişinin davranışlarının mergup yönde bileğalışveriştirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğalışverişme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde kişinin kendi evetşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç omurga öğesi vardır.
1. Ammaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek amaçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve istimara ile son bulur. Sürecin bu mantığı tüm kültürler sinein aynıdır. Ammaçların içinde ne olduğu ve öğrenme sinein kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre nazaran bileğalışverişebilir, ama sürecin doğbirliı bileğalışverişmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih süresince birhayli filozof ve pedagog, eğitimin ne olduğuna dayalı farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuşdolaşma. Hasetmüzde ise eğitimin akseptans edilen ölçün teşhismı şudur: Yetişek, kişinin davranışlarında kendi evetşantıları suretiyle kasıtlı olarak istendik davranış bileğalışverişikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın ortamında eğitime dayalı temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi evetşantıları suretiyle”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğalışverişikliği” ve “süreç” kabilinden kelimeler eğitimin temel taşlarıdır.
Yetişek, kişi sinein hayat boyu devam eden bir prosestir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere amelî olabileceği kabilinden istenmedik yönde bile gelişebilir. Yetişek sürecinin alışverişletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği kabilinden gelişigüzel bile olabilir. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal terbiye, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal terbiye denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, terbiye merkezleri kabilinden mekânlarda maruz terbiye formal; kişinin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı sıfır terbiye ise informal eğitidir. şu demek oluyor ki terbiye sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye yürütmek üzere iki tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda evet da kurumlarda belirli bir tasavvur ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci idari bir ekip ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal terbiye ise kendiliğinden gelişen hesapsız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki fert bu eğitimi toplumsal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir cümle olarak ele kızılındığında ise terbiye sisteminin üç omurga ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Kaynak; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, bina, tesisat, maliyet, personel kabilinden fiziki unsurlardır. Süreç; meslek ortamında gerçekleştirilen dersler, öğrenme evetşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde uzmanlık, yeterlilik, bitirme, sınav özetları kabilinden mergup davranış bileğalışverişiklikleridir.
